درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی رایج در بین زنان در باروری است. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است دوره های قاعدگی کوتاه یا طولانی مدت یا سطح هورمون مردانه (آندروژن) بیش از حد دارند. تخمدان ها ممکن است مجموعه های کوچک متعددی از مایعات (فولیکول ها) ایجاد کنند و نتوانند به طور منظم تخمک ها را آزاد کنند. علت دقیق PCOS مشخص نیست. تشخیص و درمان زودهنگام همراه با کاهش وزن ممکن است خطر عوارض طولانی مدت مانند دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی را کاهش دهد. برای اطلاعات بیش تر درباره این سندروم و راه های درمانی آن با ما همراه باشید.

سندرم تخمدان پلی کیستیک، اختلالی است که بر روی هورمون های خانم ها در سنین باروری تاثیر می گذارد. همان طور که از نام سندرم پیداست، تخمدان ها درگیر می شوند. تخمدان، ارگانی است که هورمون های استروژن و پروژسترون را تولید می کند، این دو هورمون مسئول تنظیم سیکل قاعدگی هستند.
سه مشخصه اصلی این سندرم عبارت است از:
– وجود کیست در تخمدان
– افزایش سطح هورمون مردانه
– نامنظم شدن سیکل قاعدگی
بر هم خوردن نظم تخمک گذاری، سطح هورمون های استروژن، پروژسترون، FSH و LH را تغییر می دهد. سطح استروژن و پروژسترون کاهش و سطح آندروژن افزایش می یابد. به همین خاطر، شاهد برهم خوردن نظم سیکل قاعدگی در خانم های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک خواهیم بود.

بسیاری از خانم ها در اولین پریود خود متوجه علائم و نشانه هایی می شوند، برخی دیگر بعد از چاق شدن و یا هنگامی که دچار مشکلات باروری می شوند. برخی علائم و نشانه های این سندرم عبارت است از:

• نامنظم شدن سیکل قاعدگی
• خونریزی شدید
• رشد موهای زائد
• آکنه و جوش
• افزایش وزن
• تیره شدن پوست
• سردرد
• ناباروری
• سندرم های متابولیک
• حدود ۸۰ درصد خانم های مبتلا به این سندرم، چاق هستند و بیشتر در معرض فشار خون بالا، افزایش سطح قند خون و کلسترول بد (LDL) قرار دارند.
• آپنه انسدادی خواب
• سرطان اندومتر
• افسردگی

علت دقیق PCOS مشخص نیست ولی عواملی ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند که عبارتند از :

انسولین اضافی

 انسولین هورمونی است که در لوزالمعده تولید می‌شود و به سلول‌ها اجازه می‌دهد از قند، منبع انرژی اولیه بدن استفاده کنند. اگر سلول‌های بدن نسبت به عملکرد انسولین مقاومت داشته باشند، سطح قند خون افزایش می‌یابد و ممکن است بدن انسولین بیشتری تولید کند. انسولین اضافی ممکن است تولید آندروژن را افزایش داده و باعث مشکل در تخمک گذاری شود.

التهاب با درجه پایین

 این اصطلاح برای توصیف تولید مواد گلبول های سفید خون برای مبارزه با عفونت استفاده می شود. تحقیقات نشان داده است که زنان مبتلا به PCOS نوعی التهاب با درجه پایین دارند که تخمدان های پلی کیستیک را برای تولید آندروژن تحریک می کند که می تواند منجر به مشکلات قلبی و عروقی شود.

وراثت

تحقیقات نشان می دهد که ژن های خاصی ممکن است با PCOS مرتبط باشند.

آندروژن اضافی

 تخمدان ها سطوح بالایی از آندروژن تولید می کنند که منجر به هیرسوتیسم و ​​آکنه می شود.

عوارض سندروم پلی کیستیک می تواند شامل موارد زیر باشد :

• ناباروری
• دیابت بارداری یا فشار خون بالا ناشی از بارداری
• سقط جنین یا زایمان زودرس
• استئاتوهپاتیت غیر الکلی – التهاب شدید کبد ناشی از تجمع چربی در کبد
• سندرم متابولیک – مجموعه ای از شرایط از جمله فشار خون بالا، قند خون بالا و سطوح غیر طبیعی کلسترول یا تری گلیسیرید که به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهد.
• دیابت نوع ۲ یا پیش دیابت
• آپنه خواب
• افسردگی، اضطراب و اختلالات خوردن
• خونریزی غیر طبیعی رحم
• سرطان پوشش رحم (سرطان آندومتر)
• چاقی با PCOS مرتبط است و می تواند عوارض این اختلال را بدتر کند.

جهت تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک، متخصص زنان ابتدا به بررسی:

• سطح آندروژن
• نظم سیکل قاعدگی
• وجود کیست در تخمدان ها
  می پردازد.
  معاینه لگنی، وجود هر گونه مشکل و اختلال در تخمدان ها و سایر قسمت های ناحیه تناسلی را نشان می دهد. جهت انجام این تست، پزشک با وارد کردن انگشت خود در واژن، به بررسی رحم و تخمدان ها می پردازد.
  آزمایش خون، از دیگر تست های تشخیصی است که سطح هورمون های مردانه را نشان می دهد.
  اولتراسوند نیز با استفاده از امواج صوتی، به بررسی هر گونه ناهنجاری در رحم و تخمدان ها کمک می کند.

درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک معمولا با ایجاد یک سری تغییرات در سبک زندگی مانند رژیم غذایی، کم کردن وزن و ورزش آغاز می شود.
کم کردن وزن یکی از اقدامات موثر در منظم شدن سیکل قاعدگی و بهبود علائم سندرم می باشد.
ورزش کردن نیم ساعت در طول روز به کم کردن وزن و بهبود سطح هورمون انسولین و نظم تخمک گذاری کمک می کند. در صورتی که ورزش و رژیم غذایی، همزمان باهم در نظر گرفته شود، مزایای بیشتری را به همراه خواهد داشت.

جراحی تخمدان پلی کیستیک 

مصرف قرص های پیشگیری از بارداری. مصرف روزانه استروژن و پروژستین، به متعادل شدن نظم هورمون ها، تنظیم تخمک گذاری و بهبود علائم کمک می کند.
متفورمین، دارویی است که معمولا در درمان دیابت نوع دو تجویز می شود و با بهبود سطح انسولین به درمان علائم سندرم کمک می کند.
جراحی، گزینه ای است که به بهبود باروری کمک می کند، به خصوص اگر سایر اقدامات درمانی موثر واقع نشده باشد.

 

نتیجه گیری

سندرم تخمدان پلی کیستیک باعث بر هم خوردن سیکل قاعدگی، مشکلات باروری و هم چنین علائمی مانند رشد موهای زائد در صورت می شود. تغییر در سبک زندگی، داشتن رژیم غذایی سالم، ورزش و کم کردن وزن از جمله اقداماتی هستند که به بهبود علائم این سندرم کمک می کنند.
مصرف داروهایی مانند قرص های پیشگیری از بارداری و یا متفورمین نیز از سوی متخصص زنان توصیه می شود.