پوکی استخوان و روش های درمانی آن

پوکی استخوان باعث می شود استخوان ها ضعیف و شکننده شوند، آنقدر شکننده که حتی اعمالی مانند خم شدن یا سرفه می تواند باعث شکستگی شود. شکستگی های مربوط به پوکی استخوان بیشتر در ناحیه لگن، مچ یا ستون فقرات رخ می دهد.

استخوان بافت زنده ای است که دائما در حال تجزیه و جایگزینی است. پوکی استخوان زمانی اتفاق می افتد که ایجاد استخوان جدید با از دست دادن استخوان قدیمی همخوانی ندارد.

پوکی استخوان مردان و زنان از هر نژادی را درگیر می کند. اما زنان سفیدپوست و آسیایی، به ویژه زنان مسن که در دوران یائسگی پا گذشته اند، بیشترین خطر را دارند. داروها، رژیم غذایی سالم و ورزش های تحمل کننده وزن می توانند در از دست دادن استخوان جلوگیری کرده یا استخوان های ضعیف را تقویت کنند.

معمولاً در مراحل اولیه از دست دادن استخوان هیچ علامتی وجود ندارد. اما هنگامی که استخوان های شما در اثر پوکی استخوان ضعیف شوند، ممکن است علائم و نشانه هایی که ممکن است به وجود بیاید، شامل موارد زیر است :

• کمر درد، ناشی از شکستگی یا فروپاشی مهره ها
• از دست دادن قد در طول زمان
• یک حالت خمیده
• شکستن استخوان ها زودتر از حد انتظار  

استخوان های شما مدام در حال تجدید هستند. استخوان جدید ساخته شده و استخوان های قدیمی تجزیه می شوند. در سنین جوانی، بدن سریع تر از اینکه استخوان قدیمی را تجزیه کند و توده استخوانی افزایش یابد، سریع تر ساخته می شود. پس از اوایل دهه ۲۰ این روند کند می شود و اکثر افراد تا ۳۰ سالگی به حداکثر توده استخوانی خود می رسند. با افزایش سن، توده استخوانی سریعتر از آنچه ایجاد می شود از بین می رود.

میزان احتمال ابتلا به پوکی استخوان تا حدودی بستگی به میزان توده استخوانی در جوانی دارد. توده استخوانی تا حدی ارثی است و همچنین بر اساس گروه های قومی متفاوت است. هرچه اوج توده استخوانی بیشتر باشد، استخوان بیشتری در “بانک” دارید و با افزایش سن احتمال ابتلا به پوکی استخوان کمتر می شود.

عوامل متعددی می توانند احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند، از جمله سن، نژاد، انتخاب شیوه زندگی و شرایط پزشکی و درمان.

خطرات غیرقابل تغییر برخی از عوامل خطرساز پوکی استخوان تحت کنترل شما نیستند، که از جمله ان ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :

احتمال ابتلا به پوکی استخوان در زنان بسیار بیش تر از مردان است.

سن هرچه سن بالاتر می رود، احتمال ابتلا به پوکی استخوان بیش تر می شود.

نژاد اگر سفید پوست یا آسیایی تبار هستید، بیشتر در معرض پوکی استخوان هستید.

سابقه خانوادگی داشتن والدین یا خواهر یا برادر مبتلا به پوکی استخوان شما را در معرض خطر بیش تری قرار می دهد، به ویژه اگر مادر یا پدر شما از ناحیه لگن شکستگی داشته باشند.

سایز بدن مردان و زنانی که اندام آن ها از سایز کم تری برخوردار است، بیشتر در معرض خطر هستند زیرا ممکن است با افزایش سن توده استخوانی کمتری برای استخراج داشته باشند.

سطح هورمون ها

پوکی استخوان بیشتر در افرادی مشاهده می شود که هورمون های خاصی در بدنشان زیاد یا بسیار کم است. نمونه ها عبارتند از :

هورمون های جنسی کاهش سطح هورمون جنسی باعث تضعیف استخوان می شود. کاهش سطح استروژن در زنان در دوران یائسگی یکی از قوی ترین عوامل خطر برای ایجاد پوکی استخوان است. درمان سرطان پروستات که سطح تستوسترون را در مردان کاهش می دهد و درمان سرطان سینه که سطح استروژن را در زنان کاهش می دهد ، احتمالاً باعث از بین رفتن استخوان می شود.

مشکلات تیروئید

هورمون تیروئید بیش از حد می تواند باعث از بین رفتن استخوان شود. اگر تیروئید شما بیش از حد فعال باشد یا اگر بیش از حد از داروهای هورمون تیروئید برای درمان کم کاری تیروئید استفاده می کنید، این اتفاق می افتد.

غدد دیگر

پوکی استخوان همچنین با فعالیت بیش از حد پاراتیروئید و غدد فوق کلیوی همراه بوده است.

استروئیدها و سایر داروها

استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید خوراکی یا تزریقی، مانند پردنیزون و کورتیزون، روند بازسازی استخوان را مختل می کند. پوکی استخوان همچنین با داروهای مورد استفاده برای مبارزه یا پیشگیری همراه است :

• رفلاکس معده
• رد پیوند
• سرطان
• تشنج

شرایط پزشکی

خطر پوکی استخوان در افرادی که مشکلات پزشکی خاصی دارند بیشتر است، از جمله :

• سرطان
• مولتیپل میلوما
• بیماری سلیاک
• روماتیسم مفصلی
• بیماری کلیه یا کبد
• بیماری التهابی روده

انتخاب سبک زندگی

برخی عادت های بد می توانند خطر پوکی استخوان را افزایش دهند. نمونه ها عبارتند از :

شیوه زندگی کم تحرک

افرادی که زمان زیادی را در حالت نشسته می گذرانند نسبت به افرادی که فعالیت بیشتری دارند بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند. هرگونه تمرینات وزنه بردار و تعادل و وضعیت بدنی مناسب برای استخوان های شما مفید است، اما راه رفتن، دویدن، پرش، رقص و وزنه برداری به ویژه مفید به نظر می رسد.

مصرف زیاد الکل

 مصرف منظم بیش از دو نوشیدنی الکلی در روز خطر پوکی استخوان را افزایش می دهد.

مصرف دخانیات

 نقش دقیق دخانیات در پوکی استخوان مشخص نیست، اما نشان داده شده است که مصرف دخانیات باعث ضعف استخوان ها می شود.

شکستگی استخوان، به ویژه در ستون فقرات یا لگن، جدی ترین عوارض پوکی استخوان است. شکستگی لگن اغلب در اثر سقوط ایجاد می شود و می تواند منجر به ناتوانی و حتی افزایش خطر مرگ در اولین سال پس از آسیب شود.

در برخی موارد، شکستگی ستون فقرات حتی اگر زمین نخورده باشید نیز رخ می دهد. استخوان هایی که ستون فقرات شما را تشکیل می دهند (مهره ها) می توانند تا حد فروپاشی ضعیف شوند که می تواند منجر به کمردرد، از دست دادن قد و حالت خمیده به جلو شود.

تغذیه خوب و ورزش منظم برای حفظ سلامت استخوان ها در طول زندگی ضروری است.

کلسیم

مردان و زنان ۱۸ تا ۵۰ ساله روزانه به ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم نیاز دارند. وقتی زنان ۵۰ ساله و مردان ۷۰ ساله می شوند، این مقدار روزانه به ۱۲۰۰ میلی گرم افزایش می یابد.

منابع خوب کلسیم عبارتند از :

• سبزیجات برگ سبز تیره
• محصولات لبنی کم چرب
• محصولات سویا مانند توفو
• ماهی قزل آلا یا ساردین با استخوان
• غلات غنی شده با کلسیم و آب پرتقال

اگر دریافت کلسیم کافی از رژیم غذایی برای شما مشکل است، مصرف مکمل های کلسیم را در نظر بگیرید. با این حال، کلسیم بیش از حد با سنگ کلیه ارتباط دارد. اگرچه هنوز مشخص نیست، برخی از کارشناسان معتقدند که مصرف بیش از حد کلسیم، به ویژه در مکمل ها، می تواند خطر بیماری های قلبی را افزایش دهد.

کل دریافت کلسیم، از مکمل ها و رژیم غذایی ترکیبی، نباید بیش از ۲۰۰۰ میلی گرم در روز برای افراد بالای ۵۰ سال باشد.

ویتامین D

ویتامین D توانایی بدن در جذب کلسیم را افزایش می دهد و سلامت استخوان ها را از راه های دیگر بهبود می بخشد. مردم می توانند مقداری از ویتامین D خود را از طریق نور خورشید دریافت کنند، اما اگر شما در مناطق جغرافیایی زیاد زندگی می کنید، اگر در خانه هستید یا اگر به طور منظم از کرم های ضد آفتاب استفاده می کنید یا به دلیل خطر سرطان پوست از خورشید اجتناب می کنید.

منابع غذایی ویتامین D شامل روغن کبد ماهی، ماهی قزل آلا و ماهی آزاد است. بسیاری از انواع شیر و غلات با ویتامین D غنی شده اند.

اکثر مردم حداقل به ۶۰۰ واحد (IU) ویتامین D در روز نیاز دارند. این توصیه پس از سن ۷۰ سالگی به ۸۰۰ واحد در روز افزایش می یابد. افرادی که منابع دیگر ویتامین D ندارند و به ویژه در معرض آفتاب محدود هستند ممکن است به مکمل نیاز داشته باشند. اکثر محصولات مولتی ویتامین بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ IU ویتامین D دارند. حداکثر ۴۰۰۰ IU ویتامین D در روز برای اکثر مردم بی خطر است.